Harde schijven en partities

Inleiding

Dit is een korte uitleg over hoe het precies zit met harde schijven en partities in Linux. In deze handleiding worden de basisprincipes en de terminologie uitgelegd. Ook staan er wat tips in.

• LVM (logisch Volumebeheer) is een nieuwe manier om partities te beheren, zie de wiki over LVM.

Primaire, uitgebreide en logische partities

Een harde schijf is, nadat hij in gebruik genomen is, onderverdeeld in één of meerdere partities. Een partitie kan een bestandssysteem bevatten, zoals NTFS of ext3, maar dit hoeft niet (bijv. als de partitie als swap gebruikt wordt).

Vroeger, toen harde schijven nog klein waren en de besturingssystemen niet zo geavanceerd, waren er een aantal beperkingen aan wat er op een harde schijf gezet kon worden. Tegenwoordig gelden veel van die beperkingen niet meer, maar met een aantal moet u nog wel rekening houden. Vroeger was het maximale aantal partities op een schijf gelimiteerd tot 4 (primaire) partities. Tegenwoordig geldt dat nog steeds, maar er is een oplossing voor gekomen in de vorm van een uitgebreide partitie. Deze uitgebreide partitie kan meerdere logische partities bevatten.

• Een harde schijf kan maximaal vier primaire partities bevatten, of 3 primaire partities en een uitgebreide partitie.

Opmerking: Windows kan alleen geïnstalleerd worden op een primaire partitie. Linux kan op zowel een primaire partitie geïnstalleerd worden als op een logische partitie.

U kunt dus 1 primaire partitie opofferen om een uitgebreide (extended) partitie te maken. Deze partitie kunt u verder onderverdelen in meerdere logische partities. Er mag maar 1 uitgebreide partitie zijn per schijf.

Naamgeving van de partities

De primaire partities worden genummerd van 1 t/m 4. De uitgebreide partitie is meestal nummer 4, maar kan ook een lager nummer krijgen. Logische partities beginnen altijd bij nummer 5. De eerste 4 nummers zijn gereserveerd voor de primaire en uitgebreide partities.

Windows werkt met letters: C:\, D:\
Linux gebruikt /dev/hdxy of /dev/sdxy

x is een letter, beginnend bij de a, daarna b enz.

y is een nummer. (1, 2, 3, enz.)

/dev/hda1 is de eerste partitie op de eerste schijf.

/dev/hdc5 is de vijfde partitie op de derde schijf.

Voorbeeld: Stel u hebt op de eerste schijf 1 primaire partitie, 1 uitgebreide partitie met daarin 2 logische partities.

De aanduidingen zijn dan als volgt:

Primair: /dev/sda1

Uitgebreid: /dev/sda2

Logisch: /dev/sda5 en /dev/sda6

Zie de schermafdruk hieronder om te zien hoe deze indeling eruit ziet in Gparted:

Opmerking: /dev/sda2 is in dit voorbeeld de hele uitgebreide partitie. Het is in feite een "theoretische" partitie. Dat wil zeggen dat u die partitie niet kan aankoppelen (mounten). Die partitie neemt echter wel een nummer in, dit geldt zowel voor Linux als voor GRUB.

GRUB begint met tellen vanaf 0:

/dev/sda5 → GRUB (hd0,4)

/dev/sda6 → GRUB (hd0,5)

/dev/sda7 → GRUB (hd0,6)

Meer voorbeelden:

HD of SD?

Tot voor kort was de indeling tussen /dev/hdX en /dev/sdX vrij duidelijk, zoals aangegeven in de volgende onderdelen. Nu er nieuwe stuurprogramma's in de kernel zitten, worden IDE schijven ook vaak aangeduid als /dev/sdx. Dit is geen probleem, alles werkt nog steeds hetzelfde als hiervoor.

IDE/ATA apparaten

Deze worden aangeduid met /dev/hdx

• Harde schijven /dev/hda = De hele eerste schijf. De "master" schijf op de eerste IDE aansluiting. /dev/hda1 = De eerste partitie op die schijf. /dev/hdb = De hele tweede schijf. De "slave" schijf op de eerste IDE aansluiting.
• CD/DVD stations /dev/hdc = "master" station op tweede aansluiting. /dev/hdd = " slave" station op de tweede aansluiting.

SCSI apparaten

Deze worden aangeduid met /dev/sdx:

• SATA schijven
• SCSI schijven
• ZIP stations (ZIP schijven krijgen altijd de 4e partitie toegewezen, al staat er maar 1 partitie op, bijv. /dev/sda4)
• USB sticks en USB harde schijven
• Fire Wire apparaten

Diskette

Diskette stations worden aangeduid met /dev/fd

• /dev/fd0 is het eerste diskette station

Basisschema voor de partitie indeling

Ubuntu heeft minimaal 2 partities nodig om te kunnen werken: de root (/) partitie en swap partitie. Op de root partitie komen alle systeembestanden terecht en de swap partitie wordt gebruikt als wisselgeheugen. De partities mogen primair of logisch zijn.

• Minimale eisen voor de root partitie. 5 GB is minimaal. 10-15 GB is beter als u de ruimte hebt. Meer dan 20 GB is vrijwel nooit nodig.
• Eisen voor de swap partitie. Minimaal even groot als uw intern geheugen. Intern geheugen kleiner dan 1 GB: 2x de hoeveelheid geheugen. Intern geheugen groter dan 1 GB: 2 GB swap ruimte.

Extra partities

Het kan handig zijn om extra partities te maken voor uw persoonlijke data, voor backups of om bestanden uit te wisselen met Windows als u een dual boot hebt.

/home

Hier slaat Ubuntu uw persoonlijke instellingen en bestanden op. Het is makkelijk om hiervoor een aparte partitie te gebruiken, zodat u die bij een nieuwe installatie of upgrade makkelijk mee kan nemen.

Beperkingen:

1. Geïnstalleerde programma's worden niet hier opgeslagen. Die zult u opnieuw moeten installeren.
2. Als u meerdere Linux distro's installeert, dan kunnen de configuraties conflicteren.

/media/data

Dit is makkelijk voor uw persoonlijke bestanden (niet uw instellingen) om de volgende redenen:

1. Als u meerdere distro's gebruikt. Hierdoor conflicteren de configuraties niet.
2. Uw configuratiebestanden zijn niet essentieel. Ze kunnen makkelijk opnieuw aangemaakt worden.
3. U kunt makkelijk /home backuppen op /data. Hierna kunt u makkelijk /home terugzetten in het geval van een crash.
4. De data partitie kunt u beter delen met Windows dan de /home partitie. Dit komt omdat uw home partitie alleen ingedeeld mag worden in een Linux bestandssysteem zoals Ext3. De data partitie kunt u indelen in bijv. Fat32 of NTFS.

U kunt de data partitie ook ergens anders aankoppelen. Bijv. /data mag ook.

Basis partitieschema voor een dual boot

Nu hebt u een aparte /home partitie voor uw persoonlijke bestanden en een aparte data partitie voor uw belangrijke persoonlijke bestanden.

Partitioneren voor experts

In sommige gevallen kan het nodig of veiliger zijn om ook partities te maken voor /boot, /var en /tmp. Dit zal in een thuissituatie vrijwel nooit nodig of gewenst zijn. Professionele servers gebruiken het vaak wel.

---

CategoryOverig